6.3. Βασικές μαθησιακές αρχές και μεθοδολογίες
Γενικές συμβουλές | Υπάρχουν πάντα εναλλακτικές οδοί για τη βελτίωση της ποιότητας της μάθησης, για κάθε κλάδο και κάθε τύπο μαθητή/ριας.
Οι μεθοδολογίες εκμάθησης γλωσσών για ενήλικες με μαθησιακές δυσκολίες πρέπει να επικεντρώνονται κυρίως στην εξατομίκευση και την προσβασιμότητα. Μια δυναμική αξιολόγηση και μια διάγνωση των δεξιοτήτων σκέψης των εκπαιδευομένων σε συνδυασμό με τις πολιτισμικές τους αξίες, που εφαρμόζονται σε διαφορετικούς τύπους μαθησιακών πλαισίων (π.χ. τεστ, παρατηρήσεις καθηγητών κ.λπ.) είναι πολύ σημαντική για την εκμάθηση γλωσσών. Υιοθετήστε τη μαθησιακή αρχή της εξατομίκευσης – προσαρμογή του ρυθμού μάθησης ανάλογα με τις ανάγκες κάθε ατόμου, υποβολή διαφόρων προτάσεων για την κάλυψη των διαφορετικών στυλ μάθησης. Υιοθετήστε τη μαθησιακή αρχή της συστηματοποίησης – το υλικό πρέπει να είναι σαφές, κατανοητό και διαφανές. Χρησιμοποιήστε παιχνίδια, προσομοιώσεις, παιχνίδια ρόλων, παρουσιάσεις και μαθήματα που βασίζονται σε δραστηριότητες και που ενισχύουν ή επεκτείνουν το περιεχόμενο του μαθήματος και ενθαρρύνουν τους/τις μαθητές/ριες να εφαρμόσουν τις πληροφορίες που έχουν διδαχθεί ή συζητηθεί προηγουμένως: αυτή η μορφή μαθήματος χαρακτηρίζεται από την ενεργή συμμετοχή των μαθητών/ριών στη διαδικασία προγραμματισμού της διδασκαλίας και στη μάθηση μέσω της ανακάλυψης. Χρησιμοποιήστε μαθήματα που βασίζονται σε δραστηριότητες και βιωματικών μαθημάτων, επειδή αυτές οι μορφές διδασκαλίας προσφέρουν επιλογές για την ανάθεση διαφορετικών ρόλων στους/τις μαθητές/ριες, την ανάθεση εργασιών που ταιριάζουν στο επίπεδο ικανότητας και τη βάση γνώσεων του/της εκπαιδευόμενου/ης, την εξατομίκευση της παρουσίασης των πληροφοριών και τη διαφοροποίηση του υλικού με πιο αποτελεσματικό τρόπο σε σχέση με τη διάλεξη/επίδειξη ή τη συζήτηση με ολόκληρη την τάξη. Χρησιμοποιήστε δομημένες, πολυαισθητηριακές, άμεσες και σαφείς προσεγγίσεις διδασκαλίας που βοηθούν τους/τις μαθητές/ριες να κατανοήσουν τη δομή της γλώσσας και παρέχουν επαρκείς ευκαιρίες εμπέδωσης. Παρέχετε δυναμικές δραστηριότητες που περιλαμβάνουν διαφορετικά είδη ασκήσεων, τόσο πρακτικών όσο και δημιουργικών. Χρησιμοποιήστε μεθόδους που βασίζονται στη μουσική, την τέχνη και την ψυχολογία. Εξηγήστε με ακρίβεια τις προσδοκίες σχετικά με τη συνεργασία, τις εργασίες για το σπίτι, την αναμενόμενη απόδοση, κ.λπ. Χρησιμοποιήστε μια προβλέψιμη δομή και ρουτίνα. Διαθέστε χρόνο για την επανάληψη των βασικών εννοιών ανά ώρα. Είναι σημαντικό να δίνετε θετικά σχόλια και να επαινείτε συχνά τους/τις εκπαιδευόμενους/ες. Οι εκπαιδευόμενοι/ες μπορούν να υποστηρίζονται όχι μόνο από τον/την εκπαιδευτικό, αλλά και από συνομηλίκους και συν-εκπαιδευόμενους/ες τους. |
Συμβουλές για εκπαιδευόμενους/ες με ΔΑΦ | Να προτείνετε οπτικές στρατηγικές λαμβάνοντας υπόψη ότι κάθε είδους οπτικό υλικό είναι χρήσιμο για τους/τις εκπαιδευόμενους/ες με αυτισμό, τόσο για τη μάθηση και την ανάπτυξη δεξιοτήτων επικοινωνίας, όσο και για τη διεύρυνση της κατανόησής τους και τον έλεγχο της συμπεριφοράς τους. Η μεγάλη αποτελεσματικότητά του οφείλεται στη μεγάλη ικανότητα των ατόμων με αυτισμό να απομνημονεύουν τις εικόνες.
Να έχετε μια τράπεζα δραστηριοτήτων επειδή το οπτικό υλικό επιτρέπει στους/τις εκπαιδευόμενους/ες να προετοιμαστούν καλά ώστε να αναπτύξουν τις προτεινόμενες δραστηριότητες. Μειώστε τον όγκο ανάγνωσης στην τάξη. Να έχετε προγραμματίσει από πριν τι θα κάνετε, επειδή κάτι που είναι νέο ή ασυνήθιστο μπορεί να προκαλέσει άγχος στους/τις εκπαιδευόμενους/ες με ΔΑΦ. Να δίνετε τις σωστές οδηγίες λαμβάνοντας υπόψη ότι, συνήθως, οι εκπαιδευόμενο/εςι με ΔΑΦ μπορεί να δυσκολευτούν να ακολουθήσουν τις οδηγίες και να τους αποσπάσουν την προσοχή από αυτό που ασχολούνται. Πρέπει να γνωρίζουν το νόημα των οδηγιών που τους δίδονται και να τις εκτελούν όπως η υπόλοιπη τάξη. Επιβραβεύστε και αναγνωρίστε τις επιτυχίες λαμβάνοντας υπόψη ότι για τα άτομα με ΔΑΦ θα πρέπει να εφαρμόσετε πολλές στρατηγικές για να τα βοηθήσουν να διευρύνουν τα ενδιαφέροντά τους και να κατανοήσουν τις αντιδράσεις των άλλων, για να ξέρουν πώς να συμπεριφέρονται σωστά. Χρησιμοποιήστε τη μέθοδο της Εφαρμοσμένης Ανάλυσης Συμπεριφοράς (ABA) για την ανάπτυξη της λειτουργικής επικοινωνίας και τη βελτίωση του λεξιλογίου και των γλωσσικών δεξιοτήτων (δηλαδή με την εφαρμογή των τεχνικών του συστήματος επικοινωνίας με ανταλλαγή εικόνων και της αυτο-μοντελοποίησης με χρήση βίντεο για την αναπαράσταση μιας συμπεριφοράς). |
Συμβουλές για εκπαιδευόμενους/ες με δυσλεξία | Διαθέστε περισσότερο χρόνο για την ανάθεση εργασιών, την τήρηση σημειώσεων και για διάφορα τεστ.
Χρησιμοποιήστε υπολογιστή για να γράψετε τις σημειώσεις σας ή αναθέστε σε έναν βοηθό από την τάξη να κρατά σημειώσεις. Χρησιμοποιήστε περισσότερες εκπαιδευτικές κάρτες και εστιάστε στην ομιλία και την προφορά, αντί στην ανάγνωση και τη γραφή. Είναι σημαντικό να επικεντρωθείτε στις σχετικές μαθησιακές δεξιότητες και να παρακινήσετε τα ενήλικα άτομα κάνοντας τη διδασκαλία ενδιαφέρουσα. Ο σχεδιασμός έγκαιρων και εστιασμένων τρόπων εντοπισμού των δυσκολιών των εκπαιδευόμενων (διαγνωστικά εργαλεία και διαγνωστικές διαδικασίες), ειδικά σε σχέση με την ανάγνωση και τη γραφή, προάγει την πιο αποτελεσματική διδακτική παρέμβαση, τη μείωση του άγχους και ενισχύει την αυτοπεποίθηση, την αυτονομία και την παρώθηση των εκπαιδευόμενων. Για να κάνουν τα μαθήματα πιο ενδιαφέροντα και κατανοητά, οι εκπαιδευτικοί μπορούν να παρέχουν επιπλέον επεξηγήσεις, οδηγίες, να επαναλαμβάνονται συνεχώς, να παρέχουν έγχρωμα φύλλα εργασίας, να οργανώσουν το εκπαιδευτικό υλικό σε μικρά βήματα και να χρησιμοποιήσουν γραφικά και διαγράμματα για να διευκολύνουν την κατανόηση. Μεγεθύνετε το μέγεθος της γραμματοσειράς των κειμένων, για να ενθαρρύνετε περισσότερο την ομιλία παρά τη γραφή. |
Συμβουλές για εκπαιδευόμενους/ες με ΔΕΠΥ | Χρησιμοποιήστε παιχνίδια και την ενεργό μάθηση για να κάνετε τη μαθησιακή διαδικασία πιο ευχάριστη. Οι εκπαιδευόμενοι/ες είναι πιο πρόθυμοι να συμμετάσχουν και να εμπλακούν εάν ενθαρρύνονται να εστιάσουν την προσοχή τους και να συγκρατήσουν τις πληροφορίες. |