Η υποστηρικτική τεχνολογία αναφέρεται στις συσκευές και τις υπηρεσίες που χρησιμοποιούνται για να αυξήσουν, να διατηρήσουν ή να βελτιώσουν τις δυνατότητες ενός/μιας μαθητή/ριας με αναπηρία (Dell, Newton, & Petroff, 2012). Ενώ η φράση υποστηρικτική τεχνολογία μπορεί να μας κάνει να σκεφτούμε υπολογιστές και ηλεκτρονικές συσκευές, η υποστηρικτική τεχνολογία μπορεί επίσης να είναι πολύ βασικής τεχνολογίας. Για παράδειγμα, οι λαβές μολυβιών (οι χυτές πλαστικές λαβές που γλιστρούν πάνω σε ένα μολύβι) θεωρούνται υποστηρικτική τεχνολογία. Η υποστηρικτική τεχνολογία που βοηθάει τους/τις εκπαιδευόμενους/ες/ες με μαθησιακές δυσκολίες περιλαμβάνει προγράμματα υπολογιστών και εφαρμογές tablet που παρέχουν μετατροπή κειμένου σε ομιλία (π.χ. Kurzweil 3000), μετατροπή ομιλίας σε κείμενο (π.χ. Dragon Naturally Speaking), δυνατότητες πρόβλεψης λέξεων (π.χ. WordQ) και γραφιστικούς οργανωτές (π.χ. Inspiration).
Η υποστηρικτική τεχνολογία βοηθά με δύο τρόπους: μπορεί να βοηθήσει τον/ην μαθητή/ρια να μάθει πώς να ολοκληρώσει την εργασία και μπορεί να βοηθήσει στην παράκαμψη μιας περιοχής δυσκολίας. Για παράδειγμα, όταν ένας/μια μαθητής/ρια αποφασίζει να ακούσει μια ψηφιακή έκδοση ενός βιβλίου, παρακάμπτει μια περιοχή δυσκολίας. Ωστόσο, αν εστιάζει στην οθόνη του υπολογιστή καθώς οι επισημασμένες λέξεις διαβάζονται δυνατά, μπορεί να μάθει άγνωστες λέξεις.
Οι φορητοί υπολογιστές και οι συσκευές tablet είναι επωφελείς για τους/τις εκπαιδευόμενους/ες/ες με μαθησιακές δυσκολίες επειδή είναι φορητοί και ελαφροί. Για τους/τις εκπαιδευόμενους/ες/ες με δυσκολίες γραφής, η δυνατότητα να κρατούν σημειώσεις σε φορητό υπολογιστή ή σε ηλεκτρονική συσκευή (όπως ένα iPad) μπορεί να βελτιώσει την ποσότητα και την ποιότητα των σημειώσεων. Η χρήση ενός επεξεργαστή κειμένου μπορεί να βοηθήσει τους/τις εκπαιδευόμενους/ες/ες να ολοκληρώσουν εργασίες που είναι πιο οργανωμένες και περιλαμβάνουν λιγότερα ορθογραφικά λάθη σε σχέση με τις χειρόγραφες εργασίες. Επιπλέον, οι εκπαιδευόμενοι/ες μπορεί να εντοπίζουν και να διορθώνουν περισσότερα λάθη όταν χρησιμοποιούν τον ορθογραφικό έλεγχο από ό,τι όταν επεξεργάζονται με το χέρι.
4.1.1. Διδασκαλία με τη βοήθεια υπολογιστή
Η διδασκαλία με τη βοήθεια υπολογιστή αναφέρεται σε λογισμικό και εφαρμογές που έχουν σχεδιαστεί για την παροχή διδασκαλίας και ευκαιριών εξάσκησης σε ένα ευρύ φάσμα συσκευών (π.χ. υπολογιστή, φορητό υπολογιστή, iPad, κινητή τεχνολογία). Η διδασκαλία με τη βοήθεια υπολογιστή παρέχει άμεση και δυναμική ανατροφοδότηση και οι εκπαιδευόμενοι/ες με μαθησιακές δυσκολίες μπορούν να επωφεληθούν από αυτή τη μη επικριτική ηλεκτρονική άσκηση και πρακτική εξάσκηση. Η διδασκαλία με τη βοήθεια υπολογιστή έχει αποδειχθεί ότι είναι χρήσιμη για εκπαιδευόμενους/ες με μαθησιακές δυσκολίες στην ορθογραφία και στις δεξιότητες εκφραστικής γραφής, καθώς το λογισμικό αυτό μπορεί να μειώσει την απόσπαση της προσοχής και μπορεί να βοηθήσει τους/τις εκπαιδευόμενους/ες να μάθουν να διαβάζουν και να επιτύχουν άλλα ακαδημαϊκά αποτελέσματα.
- Η διδασκαλία με τη βοήθεια υπολογιστή παρέχει στους/τις εκπαιδευόμενους/ες δυναμική ανατροφοδότηση.
- Η διδασκαλία με τη βοήθεια υπολογιστή μπορεί να βοηθήσει τους/τις εκπαιδευόμενους/ες να εξασκηθούν σε ασκήσεις ορθογραφίας και πολλαπλασιασμού.
- Προκειμένου η τεχνολογία να μην αποσπά την προσοχή, οι εκπαιδευόμενοι/ες πρέπει να διδαχθούν πώς να χρησιμοποιούν την τεχνολογία για να υποστηρίξουν τη μάθησή τους
4.1.2. Λειτουργίες λογισμικού
Η υποστηρικτική τεχνολογία μπορεί να βελτιώσει τις δεξιότητες γραφής των εκπαιδευόμενων με μαθησιακές δυσκολίες. Η υποστηρικτική τεχνολογία μπορεί να βοηθήσει τους/τις εκπαιδευόμενους/ες να παρακάμψουν τις μηχανικές πτυχές της γραφής. Η χρήση των λειτουργιών ελέγχου ορθογραφίας και γραμματικής μπορεί να βοηθήσει τους/τις εκπαιδευόμενους/ες να επικεντρωθούν στην επικοινωνία των ιδεών τους και οι εκπαιδευόμενοι/ες μπορούν να γράφουν με αυτοπεποίθηση γνωρίζοντας ότι μπορούν εύκολα να κάνουν αλλαγές. Επιπλέον, η δυνατότητα υποβολής μιας τελικής εργασίας που είναι πιο καθαρή και καλύτερα οργανωμένη υποστηρίζει τη θετική αυτοεκτίμηση. Η μετατροπή κειμένου σε ομιλία (π.χ. Kurzweil 3000), η μετατροπή ομιλίας σε κείμενο (π.χ. Dragon Naturally Speaking), η πρόβλεψη λέξεων (π.χ. WordQ) και οι γραφικοί οργανωτές (π.χ. Inspiration) είναι τέσσερις χρήσιμες λειτουργίες λογισμικού για τους/τις εκπαιδευόμενους/ες που αντιμετωπίζουν δυσκολίες μάθησης με βάση τη γλώσσα.
- Το λογισμικό μετατροπής κειμένου σε ομιλία βοηθά τους/τις εκπαιδευόμενους/ες να παρακάμψουν το έργο της αποκωδικοποίησης των λέξεων. Η θέαση μεμονωμένων λέξεων που επισημαίνονται καθώς το κείμενο διαβάζεται δυνατά μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση του λεξιλογίου των λέξεων όρασης των εκπαιδευόμενων.
- Το λογισμικό από ομιλία σε κείμενο παρακάμπτει τα καθήκοντα της γραφής και της ορθογραφίας, επιτρέποντας στον/την μαθητή/ρια να επικεντρωθεί στην ανάπτυξη των ιδεών του και στον προγραμματισμό της εργασίας του.
- Το λογισμικό από ομιλία σε κείμενο παρακάμπτει τα καθήκοντα της χειρόγραφης γραφής και της ορθογραφίας, επιτρέποντας στον/την μαθητή/ρια να επικεντρωθεί στην ανάπτυξη των ιδεών του/της και στον προγραμματισμό της εργασίας του/της.
Συσκευές συμβατικής τεχνολογίας, όπως συσκευές εγγραφής ήχου, φορητές συσκευές σημειώσεων, συσκευές αναπαραγωγής mp3, αριθμομηχανές και υπολογιστές ενσωματωμένοι σε στυλό (όπως το LiveScribe smartpen) μπορούν να είναι χρήσιμες χωρίς το κόστος που συνδέεται με συσκευές υψηλής τεχνολογίας. Για παράδειγμα, το AlphaSmart είναι μια συσκευή σημειώσεων που μπορεί να παρέχει βασική επεξεργασία κειμένου, χωρίς το κόστος που σχετίζεται με την αγορά και τη συντήρηση ενός φορητού υπολογιστή. Οι συσκευές AlphaSmart καταργήθηκαν το 2013, αλλά η NEO Direct εξακολουθεί να παρέχει υποστήριξη στους χρήστες.
Ενώ η υποστηρικτική τεχνολογία μπορεί να είναι βασικής ή υψηλής τεχνολογίας, το μεγαλύτερο μέρος της υποστηρικτικής τεχνολογίας για εκπαιδευόμενους/ες με μαθησιακές δυσκολίες είναι υψηλής τεχνολογίας. Οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει να εξοικειωθούν με την υποστηρικτική τεχνολογία και να κατανοήσουν πώς μπορεί να ενσωματωθεί στη διδασκαλία τους για να υποστηρίξουν ένα περιβάλλον μάθησης χωρίς αποκλεισμούς.
Οι γραφικοί οργανωτές ωφελούν τα άτομα που δυσκολεύονται να εκφράσουν τις σκέψεις τους στο χαρτί, καθώς και τους οπτικούς εκπαιδευόμενους/ες που έχουν ανάγκη να βλέπουν τις ιδέες τους να χαρτογραφούνται. Ενώ οι απλοί γραφικοί οργανωτές μπορούν να βοηθήσουν τους/τις εκπαιδευόμενους/ες με μαθησιακές δυσκολίες να βελτιώσουν την ποιότητα του γραπτού λόγου, οι ηλεκτρονικές εκδόσεις, όπως το Inspiration, επιτρέπουν στους/τις εκπαιδευόμενους/ες να οργανώνουν τις σκέψεις τους στην οθόνη του υπολογιστή χωρίς να ανησυχούν για τη σειρά, το επίπεδο σπουδαιότητας ή τις κατηγορίες, επειδή το κείμενο μπορεί εύκολα να τροποποιηθεί. Η χρήση ενός διαδικτυακού γραφικού οργανωτή με διαδικαστικές υποδείξεις επέτρεψε στους/τις εκπαιδευόμενους/ες να παράγουν καλύτερα οργανωμένα και ποιοτικότερα γραπτά, από ό,τι θα μπορούσαν να παράγουν με χειρόγραφους οργανωτές. Η διδασκαλία μιας στρατηγικής για τον σχεδιασμό και την οργάνωση του γραπτού λόγου μπορεί να βελτιώσει τις εκθέσεις των εκπαιδευόμενων με μαθησιακές δυσκολίες.
Οι υπολογιστές Pentop, όπως οι έξυπνοι στυλογράφοι LiveScribe, είναι φθηνότεροι από συσκευές υψηλής τεχνολογίας όπως τα iPad, αλλά μπορούν να παρέχουν κείμενο σε ομιλία, ανατροφοδότηση στρατηγικής και άλλες λειτουργίες οργάνωσης. Ως οικονομικά αποδοτικά και αυτορρυθμιζόμενα βοηθήματα ανάγνωσης, οι υπολογιστές pentop μπορεί να αποτελέσουν ένα χρήσιμο εργαλείο για εκπαιδευόμενους/ες με αναγνωστικές δυσκολίες. Τα στυλό με ενσωματωμένους υπολογιστές (pentop) είναι επίσης χρήσιμα επειδή αξιοποιούν στρατηγικές διδασκαλίας, όπως η παροχή ακουστικής ανατροφοδότησης κατά τη παραγωγή εκθέσεων ή μαθηματικής εργασίας. Οι φορητές ηλεκτρονικές συσκευές που παρέχουν ανατροφοδότηση έχουν αποδειχθεί χρήσιμες για τους/τις εκπαιδευόμενους/ες με μαθησιακές δυσκολίες για τη σύνθεση δοκιμίων, για να κρατούν σημειώσεις και για να κάνουν πολλαπλασιασμούς.
- Οι οργανωτές εννοιών, ηλεκτρονικοί ή χειροκίνητοι, μπορούν να συμβάλουν στην καλύτερη γραφή σε εκπαιδευόμενους/ες με μαθησιακές δυσκολίες.
- Τα στυλό με ενσωματωμένους υπολογιστές (Pentop) μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την ανάγνωση (κείμενο σε ομιλία), τη γραφή (ψηφιοποίηση γραπτών λέξεων) και τα μαθηματικά (ανατροφοδότηση στρατηγικής).
Η υποστηρικτική τεχνολογία μπορεί να μειώσει την εξάρτηση των εκπαιδευόμενων από άλλους για να διαβάσουν, να γράψουν και να οργανώσουν την εργασία τους. Όταν παρέχεται με αποτελεσματική διδασκαλία στρατηγικής, τα προγράμματα περιγραμμάτων και το λογισμικό χαρτογράφησης εννοιών μπορούν να βοηθήσουν στον προγραμματισμό, ενώ η επεξεργασία κειμένου, ο ορθογραφικός έλεγχος, η πρόβλεψη λέξεων και η αναγνώριση ομιλίας μπορούν να προσφέρουν υποστήριξη στη μεταγραφή και την αναθεώρηση. Προκειμένου οι εκπαιδευόμενοι/ες να επωφεληθούν από την τεχνολογία, οι εκπαιδευτικοί πρέπει να έχουν κατανόηση της υποστηρικτικής τεχνολογίας και του τρόπου ενσωμάτωσής της στην ποιοτική διδασκαλία.
- Λόγω της περιορισμένης τεκμηριωμένης έρευνας, οι εκπαιδευτικοί τείνουν να λαμβάνουν αποφάσεις σχετικά με την υποστηρικτική τεχνολογία με βάση τους ισχυρισμούς των εταιρειών λογισμικού.
- Για να είναι αποτελεσματική, η υποστηρικτική τεχνολογία πρέπει να συνδυαστεί με ποιοτική διδασκαλία.
- Οι εκπαιδευτικοί χρειάζονται κατάρτιση για να υποστηρίξουν την εφαρμογή της υποστηρικτικής τεχνολογίας.
